Modernizacja Parku Śląskiego z troską o jego unikalną przyrodę – to główna myśl przyświecająca pracom nad mapą stref przyrodniczo-użytkowych tego szczególnego terenu. Dokument jest już gotowy i stanie się ważnym narzędziem zarówno w bieżącym zarządzaniu, jak i planach rozwojowych, jakie przed Parkiem Śląskim stoją.
– Serdecznie dziękujemy naukowcom i pozostałym członkom Rady ds. Różnorodności Biologicznej Parku Śląskiego za ponad roczną wytężoną pracę i ważną dyskusję o przyszłości tego miejsca – podkreśla Aneta Moczkowska, prezes Parku Śląskiego. – Wytyczenie stref przyrodniczo-użytkowych odpowiada na zasadnicze pytania związane z rozwojem parku. Z jednej strony wskazuje obszary, w których ważne i potrzebne jest odtwarzanie parkowych kompozycji czy lokowanie infrastruktury, a z drugiej wytycza granice, gdzie zieleń musi być szczególnie chroniona.
Mapa stref przyrodniczo-użytkowych powstała dzięki rocznej pracy Rady ds. Różnorodności Biologicznej Parku Śląskiego, którą współtworzą m.in. eksperci tacy, jak dr hab. Adam Rostański czy prof. Piotr Skubała, znani miłośnicy przyrody.
- Zdecydowaliśmy się na tego rodzaju rozwiązanie, żeby wydzielić różne pod względem potrzeb przyrodniczych i ochronnych części parku, w których można realizować zupełnie inne polityki związane z rozwojem parku w przyszłości – infrastrukturą, atrakcjami dla dzieci i dorosłych oraz częścią, gdzie jednak dominuje przyroda – tłumaczy Adam Rostański, Wiceprzewodniczący Rady ds. Różnorodności Biologicznej Parku Śląskiego.
Dokument stanowi całościowy obraz tej szczególnej przestrzeni i pozwala odpowiedzialnie planować jej rozwój. Wpisuje się również w kierunkowe plany modernizacyjne Parku zapisane w przyjętym przez Zarząd Województwa Śląskiego „Planie wsparcia i zarządzania rozwojem Parku Śląskiego”, koncentrujące się w częściach „aktywny park”, „rodzinny park”, „smart park” i „eko park”. Koncepcje rozwoju w obu dokumentach wzajemnie się uzupełniają. Opisują główne kierunki podniesienia jakości parkowej przestrzeni z uwzględnieniem potrzeb wszystkich gości – tych szukających cichego wypoczynku w unikalnej oazie przyrody, uprawiających sport czy szukających oferty edukacyjnej lub kulturalnej.
- W planie stref przyrodniczo-użytkowych mamy, np. część przeznaczoną głównie dla aktywności społecznej i rekreacyjnej, gdzie środowisko przyrodnicze ma nieco mniejsze znaczenie. To znaczy powinno być bezpieczne i „ładne”, jeżeli chodzi o zieleń urządzoną: m.in. kompozycje drzewa, krzewów oraz ozdobnych roślin zielnych. Natomiast nadrzędnym celem jest tam rekreacja. Cieszy nas najbardziej wyróżnienie strefy ścisłej ochrony przyrody jak i strefy przyrody chronionej, gdzie ograniczona będzie ingerencja (ograniczenie prac pielęgnacyjnych i inwestycji) w środowisko przyrodnicze, które według nas jest największą wartością Parku – dodaje Rostański.
W podobny sposób opisany jest każdy z dziewięciu obszarów: od stref przyrody chronionej do terenów przeznaczonych do wyłączenia pod inwestycje. Dla osób zarządzających Parkiem Śląskim, wytyczne dokumentu Rady ds. Różnorodności Biologicznej staną się kluczowymi narzędziami do przeprowadzenia procesu modernizacji zielonego serca aglomeracji.
Strefy przyrodniczo-użytkowe Parku Śląskiego
1. Ścisła strefa ochrony przyrody (ograniczony lub zakazany dostęp prac pielęgnacyjnych).
2. Strefa przyrody chronionej (ograniczony dostęp prac pielęgnacyjnych).
3. Strefa parkowo-leśna (dopuszczalna niewielka przebudowa drzewostanu).
4. Strefa rekreacyjno-parkowa (dopuszczalne odtwarzanie kompozycji i nowych założeń zieleni).
5. Strefa intensywnej rekreacji (działalność rekreacyjna, sportowa, gastronomiczna itp.).
6. Strefa zabudowy i infrastruktury parkowej (budynki, parkingi itd.).
7. Ciągi komunikacyjne.
8. Tereny przeznaczone do wyłączenia pod inwestycje.
9. Tereny inne (m.in. zoo, wesołe miasteczko, skansen, stadion).